วาติกัน (Vatican) เป็นภาษอิตาเลียน เป็นชื่อเนินแห่งหนึ่งในกรุงโรม แต่เดิมเป็นที่ตั้งของสนามกีฬาคาลิโกลา (Caligola) ต่อมาเป็นที่ตั้งของมหาวิหารนักบุญเปโตรและวังพระสันตะปาปา ชื่อนี้มีคำแปลหรือไม่ ผมไม่ทราบจริง ๆ ครับ อันที่จริง จะบอกว่า คำว่า “วาติกัน” ไม่มีคำแปลก็ไม่ถูกต้องนัก เนินวาติกันนี้ ภาษาลาตินใช้คำว่า “vaticanus mons” คำว่า “Vaticanus” มาจากคำว่า “Vates” ก็เป็นภาษาลาตินอีกนั่นแหละ แปลว่า ผู้พยากรณ์ (prophet) หรือผู้ที่มองเห็น (Seer) ชื่อเนินวาติกันนี้ มีมานานแล้วนะครับ มีอยู่ก่อนที่คริสต์ศาสนาจะเข้ามาเผยแพร่ในกรุงโรมตั้งนาน คือ ตั้งแต่สมัยพวก Etruscans ซึ่งเป็นที่เข้าใจว่าเป็นชนเผ่าแรก ๆ ที่เข้ามาอาศัยในภูมิภาคนี้ ตอนนั้น เป็นชื่อของเมืองของพวกเขา ซึ่งก็คือ “เมืองวาติกุม” (Vaticum) เนินวาติกันนี้ไม่ใช่เป็นเนิน 1 ใน 7 แห่งที่มีชื่อเสียงของกรุงโรม อย่าลืมนะครับ กรุงโรมถูกสร้างขึ้นท่ามกลางเนิน 7 ลูก อาณาจักรโรมันสร้างสนามกีฬาขึ้นที่เนินวาติกันก็เพื่อผนวกบริเวณนี้เข้ามาในกำแพงเมืองของโรมด้วย สนามกีฬาที่ว่านี้เราก็รู้จักแล้วนั้น ก็คือ สนามกีฬาคาลิโกลา และต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นสนามกีฬาเนโร ที่เนินนี้เป็นที่ฝังศพของนักบุญเปโตร พระสันตะปาปาองค์แรกของคริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิก ดังนั้น จึงเป็นที่ตั้งของมหาวิหารนักบุญเปโตร จนกระทั่งทุกวันนี้พูดถึงมหาวิหารแห่งนี้แล้วก็จบไม่ลง ขอเติมอีกหน่อยละกันนะครับ มีเรื่องน่ารู้ แต่ไม่มีโอกาสได้เห็น ก็คือ ใต้ดินมหาวิหารเป็นที่ฝังศพของบรรดาคริสตชนในยุคที่มีการเบียดเบียนศาสนา การขุดค้นเรื่องนี้ก็ยังคงทำกันอยู่ การขุดค้นทำกันลึกมากถึง 3-4 ชั้นใต้ดิน เมื่อครั้งที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯเสด็จเยี่ยม พระองค์ยังได้มีโอกาสเข้าชมส่วนนี้ด้วย แต่พวกเราคงเข้าไปชมไม่ได้ เอาแค่รู้ไว้ก็พอ ภายในมหาวิหารยังมี museum เล็ก ๆ อยู่ด้วย แสดงสมบัติเก่าแก่ของมหาวิหาร(Tesoro do San Pietro) ใครสนใจเข้าชมก็ได้ เสียคนละ 6 ยูโร แต่ก็คุ้มค่าสตางค์ เพราะสมบัติเหล่านี้เก่าแก่และมีคุณ ค่าจริง ๆ ไปดูเป็นบุญตา เพราะไม่มีทางที่จะพบที่อื่น
ที่มา : หอจดหมายเหตุอัครสังฆมณฑลกรุงเพทฯ (คุณพ่อสุรชัย ชุ่มศรีพันธ์)
